گورساتن تاریخی مجارشین
نام	گورساتن تاریخی مجارشین
کشور	ایران
استان	استان آذربایجان شرقی
شهرستان	شهرستان اسکو
کاربری	گورستان
دورهٔ ساخت اثر	دوران های تاریخی پس از اسلام

گورستان تاریخی مجارشین مربوط به دوران‌های تاریخی پس از اسلام است و در شهرستان اسکو، بخش مرکزی، دهستان گنبرف، روستای مجارشین واقع شده است .این گورستان که در آن سنگ قبرها دارای نوشته هایی به زبان عربی هستند که نشان دهنده رواج نوشتن زبان عربی در زمانهای دور در این روستا می باشد..

• 

  گورستان تاریخی مجارشین

• 

گورستان اسفنجان

گورستان اسفنجان
نام	گورستان اسفنجان
کشور	ایران
استان	استان آذربایجان شرقی
شهرستان	شهرستان اسکو
اطلاعات اثر
کاربری	گورستان
اطلاعات ثبتی
شمارهٔ ثبت	۷۳۷۲
تاریخ ثبت ملی	۱۲ بهمن ۱۳۸۱

گورستان اسفنجان مربوط به سدهٔ ۶ تا ۸ ه. ق. است و در شهرستان اسکو، بخش مرکزی، روستای اسفنجان واقع شده و این اثر در تاریخ ۱۲ بهمن ۱۳۸۱ با شمارهٔ ثبت ۷۳۷۲ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است

مسجد صخره ای مجارشین

مسجد مجارشین
نام	مسجد مجارشین
کشور	ایران
استان	استان آذربایجان شرقی
شهرستان	شهرستان اسکو
اطلاعات اثر
کاربری	مذهبی
دیرینگی	دوران‌های تاریخی پس از اسلام
دورهٔ ساخت اثر	دوران‌های تاریخی پس از اسلام
اطلاعات ثبتی
شمارهٔ ثبت	۱۷۵۰۶
تاریخ ثبت ملی	۶ اسفند ۱۳۸۵

 

مسجد مجارشین مربوط به سده‌های میانی و متاخر دوران‌های تاریخی پس از اسلام است و در شهرستان اسکو، بخش مرکزی، دهستان گنبرف، روستای مجارشین واقع شده و این اثر در تاریخ ۶ اسفند ۱۳۸۵ با شمارهٔ ثبت ۱۷۵۰۶ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.^[

نام این مسجد را کرامت نام نهاده اند.

• 

  مسجد صخره ای مجارشین

مسجد جامع میلان

مسجد جامع میلان
نام	مسجد جامع میلان
کشور	ایران
استان	استان آذربایجان شرقی
شهرستان	شهرستان اسکو
اطلاعات اثر
کاربری	مذهبی
دیرینگی	دوره صفوی
دورهٔ ساخت اثر	دوره صفوی، دوره قاجار
اطلاعات ثبتی
شمارهٔ ثبت	۲۷۹۲
تاریخ ثبت ملی	۱۶ مهر ۱۳۷۹

مسجد جامع میلان مربوط به دوره صفوی - دوره قاجار است و در شهرستان اسکو، روستای میلان واقع شده و این اثر در تاریخ ۱۶ مهر ۱۳۷۹ با شمارهٔ ثبت ۲۷۹۲ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

مجارشین

اطلاعات کلی
کشور	ایران
استان	آذربایجان شرقی
شهرستان	اسکو
بخش	بخش مرکزی شهرستان اسکو
دهستان	گنبرف
نام محلی	میزه رشین
نام‌های قدیمی	میرزانشین
مردم
جمعیت	۱۳۰۰ نفر
زبان‌ محاوره	ترکی آذربایجانی
مذهب	شیعه
جغرافیای طبیعی
مساحت	۱۶۰ هزار متر مربع
ارتفاع از سطح دریا	۲۰۵۰
اطلاعات روستایی
گل محمدی، گردو
پیش‌شمارهٔ تلفن	۰۴۱۲۳۳۵۱

مجارشین (یا میرزانشین) یکی از روستاهای استان آذربایجان شرقی است که در دهستان گنبرف بخش مرکزی شهرستان اسکو واقع شده و در حدود ۶۵ کیلومتری کلان‌شهر تبریز قرار گرفته است. جمعیت این روستا درحال حاضر ۱۳۰۰ نفر می‌باشد.

مجارشین از نظر وضع طبیعی، روستایی کوهستانی با خانه‌های پلکانی است و دارای جاده آسفالته با شهرستانهای اسکو و آذرشهر می‌باشد.

روستای مجارشین همچنین محل تلاقی دو جاده آذرشهر به گنبرف و همچنین اسکو به گنبرف می‌باشد که از این لحاظ نیز از موقعیت بسیار ممتازی نسبت به روستاهای اطراف خود دارا می‌باشد.

کوه اوریان (اوریان داغی) مرتفع ترین نقطه روستا می‌باشد که ارنفاع قله آن ۲۸۵۰ متر می‌باشد.

وجه تسمیه

««مجارشین»، در اصل «میرزانشین» (میرزه رشین) و به معنای اقامتگاه امیرزادگان و بزرگان بوده است.

پیشینه

اگر چه از پیشینه این روستا اطلاع دقیقی نیست اما آثار باستانی از دوران‌های تاریخی پس از اسلام در این روستا وجود دارد.

گورستان تاریخی مجارشین

یکی از مناطق تاریخی روستا، گورستان تاریخی مجارشین هست که در آن سنگ قبرها دارای نوشته‌هایی به زبان عربی هستند که نشان دهنده رواج نوشتن زبان عربی در زمان‌های دور در این روستا می‌باشد. این گورستان نیز از آثار به جا مانده از دوران‌های تاریخی پس از اسلام می‌باشد.

بوشلار

یکی دیگراز این آثار بوشلار (خانه‌های صخره‌ای تاریخی مجارشین) می‌باشد. این خانه‌ها، صخره‌ای و در دل کوه کنده شده‌اند و دارای طاقچه‌هایی هستند که نشان از زندگی انسانها در این محل در گذشته‌های دور دارد.

مسجد صخره‌ای مجارشین

مربوط به سده‌های میانی و متاخر دوران‌های تاریخی پس از اسلام است و در تاریخ ۶ اسفند ۱۳۸۵ با شمارهٔ ثبت ۱۷۵۰۶ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

جاذبه‌های گردشگری

این روستا علاوه بر آثار تاریخی ذکر شده به علت وجود انبوهی از درختان و چشمههای فراوان که بعضی از آنها جزء چشمه‌های آب معدنی می‌باشد و عبور رودخانه گنبر چایی از کنار آن از طبیعت بسیار زیبایی برای گردشگری برخوردار است.

از دیگر جاهای دیدنی این روستا برکه گوگلی در دامنه کوه چانگیل می‌باشد.

معروفترین چشمه‌های مجارشین عبارت است از: مهیر چشمه سی، آغ بولاغ چشمه سی، رستم چشمه سی، قویی چشمه

اقتصاد

مهمترین منبع درآمد اهالی روستای مجارشین فروش محصولات کشاورزی از جمله گردو، گل محمدی و بیدمشک خام و... می‌باشد. همچنین فروش شیر تولید شده از دام سنگین و سبک یکی دیگر از منابع درآمدی روستا هستند که همگی این‌ها در فصل بهار و تابستان صورت می‌گیرد. اما در فصل زمستان قالی بافی و فروش آن مهمترین منبع درآمد اهالی این روستا می‌باشد.

شیوه مالکیت و بهره برداری ارضی

با توجه به این که بیشتر روستاهای ایران قبل از اصلاحات ارضی به شیوه ارباب رعیتی یا نظام اربابی و بوسیله ارباب یا خان اداره می‌شدند، بر خلاف آنها شیوه مالکیت و بهره برداری ارضی در روستای مجارشین به صورت «» اداره می‌شد و ارباب یا خان وجود نداشت و مردم خودشان مسئول اداره روستا و مالکیت زمین بودند. در این شیوه از بهره برداری ارضی، مالکیت زمین زراعی به دست بهره‌بردار بود و بهره بردار یا همان خرده مالک که بیشتر رئیس خانوار نیز بود در زمین خود به همراه خانواده به فعالیت زراعی می‌پرداختند.

محصولات کشاورزی مجارشین

عمده ترین مجصولات زراعی روستای مجارشین گندم، جو، یونجه، نخود، سیب زمینی، خیار و... می‌باشد.

همچنین عمده ترین محصولات باغی روستای مجارشین گردو، بادام، سیب، آلبالو، زردآلو، آلوچه، آلو، گل محمدی و... می‌باشد.

جمعیت

براساس سرشماری ۱۳۸۵ تعداد خانوار این روستا ۲۶۷ و جمعیت آن ۱۰۷۸ نفر بود که از این تعداد ۵۴۰ نفر مرد و ۵۳۸ نفر زن بودند. همچنین جمعیت کل باسوادان روستا ۸۰۰ نفر بوده که از این تعداد جمعیت مردان باسواد ۴۲۵ نفر و جمعیت زنان باسواد ۳۷۵ نفر بوده است. بر اساس سرشماری ۱۳۹۰، این روستا ۳۰۴ خانوار دارد.

آب و هوا

این روستا به علت واقع شدن در یک منطقه کوهستانی و ییلاقی دارای آب و هوایی معتدل در تابستان‌ها وآب و هوای سرد در زمستان‌ها می‌باشد. میزان بارندگی سالیانه دراین روستا به طور متوسط ۶۰۰-۷۰۰ میلیمتر است.

سد مجارشین

سد مجارشین، سدی است مخزنی باارتفاع ۲۴ متر، ۶ متر پی و ۱۸ متر ارتفاع تاج و با سنگ و ملات ساخته می‌شود. حجم تنظیمی این سد در حدود ۱۵۰ هزار متر مکعب و حوزه سد با مساحت تقریبی ۵ کیلومتر مربع بوده و دبی سیلاب آن ۵ متر مکعب در ثانیه می‌باشد. این سد برای تامین آب کشاورزی ۵۰ هکتار از اراضی پایین دست آن ساخته می‌شود. همچنین این سد برای کنترل سیلاب‌های آغ دره درحال ساخت می‌باشد.

موقعیت جغرافیایی

مجارشین در عرض جغرافیایی ۳۷ درجه و ۴۴ دقیقه و طول جغرافیایی ۴۶ درجه و ۹ دقیقه واقع شده است و ارتفاع آن از سطح دریا، ۲۰۵۰ متر می‌باشد مساحت روستای مجارشین ۱۶۰ هزار متر مربع می‌باشد. همچنین فاصله این روستا با شهر اسکو ۳۰ کیلومتر و با شهر آذرشهر ۲۰ کیلومتر می‌باشد.

• ارتفاع کوه اوریان: ۲۸۵۰ متر
• ارتفاع آناخاتون: ۲۸۲۰ متر
• ارتفاع چانگیل: ۲۵۵۰ متر
• ارتفاع یکه سورا: ۲۱۷۰ متر

نمونه مکانهای جغرافیایی مجارشین:

«مهیر»، «چانگیل»، «پرزو وای گوزائی»، «رستم چشمه سی»، «گوللی»، «قدیر آلی قبرستانی»، «یکه سورا»، «بوشلار»، «قوشا گل»، «کورا گل»، «سقی قیه»، «چاخماق داشلی»، «زینه لر»

		اربط
	کردآباد		جراغیل
		مجارشین
	چهاربرود	هوشنه	داش آلمالو

نگارخانه

• 

  گورستان تاریخی مجارشین

• 

  مسجد کرامت

• صخره‌های کله قندی مجارشین

• تصویر ماهواره‌ای حال حاضر مجارشین

• 

  تصویر ماهواره‌ای ده سال پیش سال مجارشین(۲۰۰۳)

• 

  مهیر چشمه سی

• 

  طبعت ریبای مجارشین در فصل برداشت گل محمدی

قیز قلعه
نام	قیز قلعه
کشور	ایران
استان	استان آذربایجان شرقی
شهرستان	شهرستان اسکو
اطلاعات اثر
کاربری	قلعه
دیرینگی	دوران پیش از تاریخ ایران باستان
دورهٔ ساخت اثر	دوران پیش از تاریخ ایران باستان ، دوران‌های تاریخی پس از اسلام
اطلاعات ثبتی
شمارهٔ ثبت	۷۸۶۵
تاریخ ثبت ملی	۱۷ اسفند ۱۳۸۱

قیز قلعه مربوط به دوران پیش از تاریخ ایران باستان تا دوران‌های تاریخی پس از اسلام است و در شهرستان اسکو، جاده تبریز به آذرشهر واقع شده و این اثر در تاریخ ۱۷ اسفند ۱۳۸۱ با شمارهٔ ثبت ۷۸۶۵ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

قلعه هولاکوخان
نام	قلعه هولاکوخان
کشور	ایران
استان	استان آذربایجان شرقی
شهرستان	شهرستان اسکو
اطلاعات اثر
کاربری	قلعه
دیرینگی	دوره ساسانیان
دورهٔ ساخت اثر	دوره ساسانیان، دوران‌های تاریخی پس از اسلام
اطلاعات ثبتی
شمارهٔ ثبت	۲۲۵۹۱
تاریخ ثبت ملی	۲۷ اسفند ۱۳۸۶

بقایای قلعه هولاکوخان مربوط به دوره ساسانیان - سده‌های میانه دوران‌های تاریخی پس از اسلام است و در شهرستان اسکو، بخش ایلخچی، دهستان جزیره، ۲ کیلومتری جنوب روستای آق گنبد واقع شده و این اثر در تاریخ ۲۷ اسفند ۱۳۸۶ با شمارهٔ ثبت ۲۲۵۹۱ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

عمارت پیرآباد
نام	عمارت پیرآباد
کشور	ایران
استان	استان آذربایجان شرقی
شهرستان	شهرستان اسکو
اطلاعات اثر
کاربری	عمارت
دیرینگی	دوره قاجار
دورهٔ ساخت اثر	دوره قاجار
اطلاعات ثبتی
شمارهٔ ثبت	۱۸۹۲۲
تاریخ ثبت ملی	۲۸ اسفند ۱۳۸۵

عمارت پیر آباد مربوط به دوره قاجار است و در شهرستان اسکو، بخش ایلخچی، شهر ایلخچی، منطقه پیر آباد واقع شده و این اثر در تاریخ ۲۸ اسفند ۱۳۸۵ با شمارهٔ ثبت ۱۸۹۲۲ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

خانه شکوری
نام	خانه شکوری
کشور	ایران
استان	استان آذربایجان شرقی
شهرستان	شهرستان اسکو
اطلاعات اثر
کاربری	خانه
دیرینگی	دوران‌های تاریخی پس از اسلام
دورهٔ ساخت اثر	دوران‌های تاریخی پس از اسلام، دوره قاجار
اطلاعات ثبتی
شمارهٔ ثبت	۱۸۶۸۸
تاریخ ثبت ملی	۲۸ اسفند ۱۳۸۵

خانه شکوری مربوط به سده‌های متاخر دوران‌های تاریخی پس از اسلام - دوره قاجار است و در شهرستان اسکو، بخش مرکزی، دهستان باویل، روستای دیزج واقع شده و این اثر در تاریخ ۲۸ اسفند ۱۳۸۵ با شمارهٔ ثبت ۱۸۶۸۸ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است

خانه جوادی
نام	خانه جوادی
کشور	ایران
استان	استان آذربایجان شرقی
شهرستان	شهرستان اسکو
اطلاعات اثر
کاربری	خانه
دیرینگی	دوران‌های تاریخی پس از اسلام
دورهٔ ساخت اثر	دوران‌های تاریخی پس از اسلام، دوره قاجار
اطلاعات ثبتی
شمارهٔ ثبت	۱۸۶۸۳
تاریخ ثبت ملی	۲۸ اسفند ۱۳۸۵

خانه جوادی مربوط به سده‌های متاخر دوران‌های تاریخی پس از اسلام - دوره قاجار است و در شهرستان اسکو، بخش مرکزی، دهستان باویل، روستای دیزج واقع شده و این اثر در تاریخ ۲۸ اسفند ۱۳۸۵ با شمارهٔ ثبت ۱۸۶۸۳ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

حمام کهنمو
نام	حمام کهنمو
کشور	ایران
استان	استان آذربایجان شرقی
شهرستان	شهرستان اسکو
اطلاعات اثر
کاربری	حمام
دیرینگی	دوره قاجار
دورهٔ ساخت اثر	دوره قاجار
اطلاعات ثبتی
شمارهٔ ثبت	۱۹۲۳۲
تاریخ ثبت ملی	۱ مرداد ۱۳۸۶

حمام کهنمو مربوط به اواخر دوره قاجار است و در شهرستان اسکو، بخش مرکزی، دهستان سهند، روستای کهنمو واقع شده و این اثر در تاریخ ۱ مرداد ۱۳۸۶ با شمارهٔ ثبت ۱۹۲۳۲ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

حمام کردلر
نام	حمام کردلر
کشور	ایران
استان	استان آذربایجان شرقی
شهرستان	شهرستان اسکو
اطلاعات اثر
کاربری	حمام
اطلاعات ثبتی
شمارهٔ ثبت	۲۳۶۱۲
تاریخ ثبت ملی	۲۵ آبان ۱۳۸۷

حمام کردلر مربوط به اوایل دوره پهلوی دوم است و در شهرستان اسکو، شهر ایلخچی، روستای کردلر، خیابان امام، میدان امام حسین واقع شده و این اثر در تاریخ ۲۵ آبان ۱۳۸۷ با شمارهٔ ثبت ۲۳۶۱۲ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

حمام میلان
نام	حمام میلان
کشور	ایران
استان	استان آذربایجان شرقی
شهرستان	شهرستان اسکو
اطلاعات اثر
کاربری	حمام
دیرینگی	دوره صفوی
دورهٔ ساخت اثر	دوره صفوی
اطلاعات ثبتی
شمارهٔ ثبت	۱۰۴۷۵
تاریخ ثبت ملی	۲ آبان ۱۳۸۲

حمام میلان مربوط به اوائل دوره صفوی است و در شهرستان اسکو، روستای میلان، جنب مسجد جامع میلان واقع شده و این اثر در تاریخ ۲ آبان ۱۳۸۲ با شمارهٔ ثبت ۱۰۴۷۵ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

حمام اسکندان
نام	حمام اسکندان
کشور	ایران
استان	استان آذربایجان شرقی
شهرستان	شهرستان اسکو
اطلاعات اثر
کاربری	حمام
دیرینگی	دوره قاجار
دورهٔ ساخت اثر	دوره قاجار
اطلاعات ثبتی
شمارهٔ ثبت	۱۹۲۳۱
تاریخ ثبت ملی	۱ مرداد ۱۳۸۶

حمام اسکندان مربوط به دوره قاجار است و در شهرستان اسکو، بخش مرکزی، دهستان سهند، روستای اسکندان واقع شده و این اثر در تاریخ ۱ مرداد ۱۳۸۶ با شمارهٔ ثبت ۱۹۲۳۱ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

تکیه باغی
نام	تکیه باغی
کشور	ایران
استان	استان آذربایجان شرقی
شهرستان	شهرستان اسکو
اطلاعات اثر
کاربری	تکیه
دیرینگی	دوره قاجار
دورهٔ ساخت اثر	دوره قاجار
اطلاعات ثبتی
شمارهٔ ثبت	۲۴۳۹۵
تاریخ ثبت ملی	۱۶ دی ۱۳۸۷

تکیه باغی مربوط به دوره قاجار است و در شهرستان اسکو، شهر ایلخچی، کوچه مسجد شاه مردان، تکیه باغی واقع شده و این اثر در تاریخ ۱۶ دی ۱۳۸۷ با شمارهٔ ثبت ۲۴۳۹۵ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است

آرامگاه سلطان اسامه ابن فرقد کندوان
نام	آرامگاه سلطان اسامه ابن فرقد کندوان
کشور	ایران
استان	استان آذربایجان شرقی
شهرستان	شهرستان اسکو
اطلاعات اثر
کاربری	آرامگاه
دیرینگی	دوره ایلخانی
دورهٔ ساخت اثر	دوره ایلخانی
اطلاعات ثبتی
شمارهٔ ثبت	۱۹۵۷۸
تاریخ ثبت ملی	۲۸ شهریور ۱۳۸۶

آرامگاه سلطان اسامه ابن فرقد کندوان مربوط به اواخر دوره ایلخانی است و در شهرستان اسکو، بخش مرکزی، دهستان سهند، ۱۲ کیلومتری جنوب روستای کندوان واقع شده و این اثر در تاریخ ۲۸ شهریور ۱۳۸۶ با شمارهٔ ثبت ۱۹۵۷۸ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

آرامگاه دیزج سلطان
نام	آرامگاه دیزج سلطان
کشور	ایران
استان	استان آذربایجان شرقی
شهرستان	شهرستان اسکو
اطلاعات اثر
کاربری	آرامگاه
دیرینگی	دوره قاجار
دورهٔ ساخت اثر	دوره قاجار
اطلاعات ثبتی
شمارهٔ ثبت	۱۸۹۲۰
تاریخ ثبت ملی	۲۸ اسفند ۱۳۸۵

آرامگاه دیزج سلطان مربوط به دوره قاجار است و در شهرستان اسکو، بخش مرکزی، دهستان باویل، روستای دیزج واقع شده و این اثر در تاریخ ۲۸ اسفند ۱۳۸۵ با شمارهٔ ثبت ۱۸۹۲۰ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است

اسکو
کشور	ایران
استان	آذربایجان شرقی
شهرستان	اسکو
بخش	مرکزی
نام(های) قدیمی	اوشکایا
مردم
جمعیت	۱۶٬۱۴۰ نفر
زبان‌ گفتاری	ترکی آذربایجانی
مذهب	شیعه
جغرافیای طبیعی
ارتفاع از سطح دریا	۱۵۷۹ متر
اطلاعات شهری
پیش‌شماره تلفنی	۰۴۱۲۳۲۲
اسکو

اُسکو یکی از شهرهای غربی استان آذربایجان شرقی و مرکز شهرستان اسکو است. این شهر در جنوب غرب تبریز، در دامنهٔ شمال غربی رشته‌کوه سهند و در ارتفاع ۱۵۷۹ متر متری از سطح دریا قرار گرفته‌است. جمعیت اسکو در سال ۱۳۸۵ خورشیدی بالغ بر ۱۶٬۱۴۰ نفر بوده که از این جهت، پانزدهمین شهر استان آذربایجان شرقی محسوب می‌گردد.

پیشینه

در گذشته شهری در دامنهٔ سهند و شرق دریاچهٔ ارومیه به‌نام «اوشکایا» وجود داشته که گویا در محل اسکوی فعلی بوده‌است. نام این شهر در کتیبهٔ ارگیشتی اول و نیز سارگن دوم (پادشاه آشور) آمده‌است؛ به گونه‌ای که سارگن دوم در کتیبهٔ خود که متعلق به سدهٔ نخست پیش از میلاد است، از هجوم جنگ‌جویان آشوری به سرزمین اورارتو و به آتش‌کشیدن اوشکایا و آبادی‌های اطراف آن سخن به میان آورده‌است.

حمدالله مستوفی در نزهةالقلوب اسکو را یکی از روستاهای بزرگ منطقهٔ باویل‌رود می‌شمارد که با روستاهای باویل، خسروشاه، فسقندیس و میلان همسایه بوده‌است. نادری در عالم‌آرا نیز این روستا را یکی از آبادترین مناطق آذربایجان معرفی می‌کند. در جریان انقلاب مشروطیت مردم اسکو همپای مردم تبریز علیه قزاقان شوروی و نیروهای دولتی دست به اعتراض زده‌اند.

مردم اسکو تا حدود ۱۰۰ سال پیش به زبان آذری کهن سخن می‌گفتند.

فرهنگ

نخستین مدرسهٔ اسکو توسط سید رضا اسکویی در سال ۳۳۸ هجری تأسیس شده‌است. برخی از مشاهیر این شهر عبارتند از:

• امیر ابوالقاسم اسکویی.
• نجم‌الدین محمد اسکویی.
• محمدباقر بن محمدسلیم قراجه‌داغی اسکویی.
• موسی بن محمدباقر حایری اسکویی.

بناهای تاریخی

از بناهای تاریخی اسکو می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• آرامگاه الله بنده‌سی.
• آرامگاه پیرحیدر.
• آرامگاه سید حسین بن سید عبدالغفار اسکویی.
• مسجد پایتخت.
• مسجد جامع اسکو.

جمعیت

جمعیت شهر اسکو برپایهٔ سرشماری عمومی نفوس و مسکن سال ۱۳۸۵ خورشیدی بالغ بر ۱۶٬۱۴۰ نفر بوده که از این تعداد، ۸٬۰۴۰ نفر مرد و ۸٬۱۰۰ نفر زن بوده‌اند؛ همچنین تعداد خانوارهای ساکن این شهر، بالغ بر ۴٬۹۲۸ خانوار بوده‌است. براساس همین سرشماری از مجموع افراد پاسخ‌دهنده در اسکو، ۱۲٬۷۸۴ نفر باسواد و ۲٬۰۴۹ نفر بی‌سواد بوده‌اند.

میدان محله پایین
نام	میدان محله پایین
کشور	ایران
استان	استان آذربایجان شرقی
شهرستان	اسکو
اطلاعات اثر
کاربری	میدان
دیرینگی	دوره قاجار
دورهٔ ساخت اثر	دوره قاجار
اطلاعات ثبتی
شمارهٔ ثبت	۲۵۳۹۲
تاریخ ثبت ملی	۱۸ اسفند ۱۳۸۷

میدان محله پایین مربوط به دوره قاجار است و در اسکو، محله میدان اسکو، محله پایین سر واقع شده و این اثر در تاریخ ۱۸ اسفند ۱۳۸۷ با شمارهٔ ثبت ۲۵۳۹۲ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

مسجد پایتخت
نام	مسجد پایتخت
کشور	ایران
استان	استان آذربایجان شرقی
شهرستان	اسکو
اطلاعات اثر
کاربری	مذهبی
دیرینگی	دوره صفوی
دورهٔ ساخت اثر	دوره صفوی
اطلاعات ثبتی
شمارهٔ ثبت	۲۱۲۳۲
تاریخ ثبت ملی	۳۰ بهمن ۱۳۸۶

مسجد پایتخت مربوط به دوره صفوی است و در اسکو، محله پایتخت، خیابان طالقانی، کوچه شهید علی اصغر داننده واقع شده و این اثر در تاریخ ۳۰ بهمن ۱۳۸۶ با شمارهٔ ثبت ۲۱۲۳۲ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است

مسجد اوجوزلو
نام	مسجد اوجوزلو
کشور	ایران
استان	استان آذربایجان شرقی
شهرستان	اسکو
اطلاعات اثر
کاربری	مذهبی
دیرینگی	دوره صفوی
دورهٔ ساخت اثر	دوره صفوی
اطلاعات ثبتی
شمارهٔ ثبت	۷۵۳۷
تاریخ ثبت ملی	۱۷ اسفند ۱۳۸۱

مسجد اوجوزلو مربوط به دوره صفوی است و در اسکو، کوچه اوجوزلو واقع شده و این اثر در تاریخ ۱۷ اسفند ۱۳۸۱ با شمارهٔ ثبت ۷۵۳۷ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

خانه نورسی میلانی
نام	خانه نورسی میلانی
کشور	ایران
استان	استان آذربایجان شرقی
شهرستان	اسکو
اطلاعات اثر
کاربری	خانه
دیرینگی	دوره پهلوی اول
دورهٔ ساخت اثر	دوره پهلوی اول
اطلاعات ثبتی
شمارهٔ ثبت	۲۴۳۹۹
تاریخ ثبت ملی	۱۶ دی ۱۳۸۷

خانه آقای نورسی میلانی مربوط به دوره پهلوی اول است و در اسکو، محله میلان، خیابان سهند، کوچه مشهد حبیب واقع شده و این اثر در تاریخ ۱۶ دی ۱۳۸۷ با شمارهٔ ثبت ۲۴۳۹۹ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

خانه تقی زاده اسکویی
نام	خانه تقی زاده اسکویی
کشور	ایران
استان	استان آذربایجان شرقی
شهرستان	اسکو
اطلاعات اثر
کاربری	خانه
دیرینگی	دوره قاجار
دورهٔ ساخت اثر	دوره قاجار
اطلاعات ثبتی
شمارهٔ ثبت	۱۱۲۶۵
تاریخ ثبت ملی	۱۰ بهمن ۱۳۸۳

خانه تقی زاده اسکویی مربوط به دوره قاجار است و در اسکو، خیابان طالقانی، پایتخت، خیابان باهنر، پلاک ۱۲۷ واقع شده و این اثر در تاریخ ۱۰ بهمن ۱۳۸۳ با شمارهٔ ثبت ۱۱۲۶۵ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

خانه ارادت
نام	خانه ارادت
کشور	ایران
استان	استان آذربایجان شرقی
شهرستان	اسکو
اطلاعات اثر
کاربری	خانه
دیرینگی	دوره قاجار
دورهٔ ساخت اثر	دوره قاجار، دوره پهلوی اول
اطلاعات ثبتی
شمارهٔ ثبت	۱۰۴۷۴
تاریخ ثبت ملی	۲ آبان ۱۳۸۲

خانه ارادت مربوط به اواخر دوره قاجار - دوره پهلوی اول است و در اسکو، ضلع غربی سبزه میدان واقع شده و این اثر در تاریخ ۲ آبان ۱۳۸۲ با شمارهٔ ثبت ۱۰۴۷۴ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

حمام محمود بهادری
نام	حمام محمود بهادری
کشور	ایران
استان	استان آذربایجان شرقی
شهرستان	اسکو
اطلاعات اثر
کاربری	حمام
دیرینگی	دوره قاجار
دورهٔ ساخت اثر	دوره قاجار
اطلاعات ثبتی
شمارهٔ ثبت	۱۹۲۲۹
تاریخ ثبت ملی	۱ مرداد ۱۳۸۶

حمام محمود بهادری مربوط به دوره قاجار است و در اسکو، خیابان امام، بالاتراز مسجد بازار واقع شده و این اثر در تاریخ ۱ مرداد ۱۳۸۶ با شمارهٔ ثبت ۱۹۲۲۹ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

حمام آقا
نام	حمام آقا
کشور	ایران
استان	استان آذربایجان شرقی
شهرستان	اسکو
اطلاعات اثر
کاربری	حمام
دیرینگی	دوره قاجار
دورهٔ ساخت اثر	دوره قاجار
اطلاعات ثبتی
شمارهٔ ثبت	۹۴۷۶
تاریخ ثبت ملی	۱۴ مرداد ۱۳۸۲

حمام آقا مربوط به دوره قاجار است و در اسکو، خیابان امام خمینی، فلکه امام خمینی واقع شده و این اثر در تاریخ ۱۴ مرداد ۱۳۸۲ با شمارهٔ ثبت ۹۴۷۶ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

بازار اسکو
نام	بازار اسکو
کشور	ایران
استان	استان آذربایجان شرقی
شهرستان	اسکو
اطلاعات اثر
کاربری	بازار
دیرینگی	دوره قاجار
دورهٔ ساخت اثر	دوره قاجار
اطلاعات ثبتی
شمارهٔ ثبت	۱۰۴۷۶
تاریخ ثبت ملی	۲ آبان ۱۳۸۲

بازار اسکو مربوط به دوره قاجار است و در اسکو واقع شده و این اثر در تاریخ ۲ آبان ۱۳۸۲ با شمارهٔ ثبت ۱۰۴۷۶ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

امامزاده اسکو
نام	امامزاده اسکو
کشور	ایران
استان	استان آذربایجان شرقی
شهرستان	اسکو
اطلاعات اثر
کاربری	مذهبی
دیرینگی	دوره قاجار
دورهٔ ساخت اثر	دوره قاجار
اطلاعات ثبتی
شمارهٔ ثبت	۱۹۲۳۰
تاریخ ثبت ملی	۱ مرداد ۱۳۸۶

امامزاده اسکو مربوط به دوره قاجار است و در اسکو، سبزه میدان واقع شده و این اثر در تاریخ ۱ مرداد ۱۳۸۶ با شمارهٔ ثبت ۱۹۲۳۰ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

سابقه تاریخی

محققان‌ اسکو را با اوشکایای‌ کهن‌ یکى‌ مى‌دانند. چنانکه‌ از مآخذ آشوری‌ بر مى‌آید، اوشکایا شهری‌ دارای‌ قلعه‌ بوده‌ که‌ در شرق‌ دریاچة ارومیه‌ و در دامنة کوه‌ سهند قرار داشته‌ است.  در دورة اسلامى‌، حمدالله‌ مستوفى‌ در نزهة القلوب‌ از اسکو به‌ عنوان‌ یکى‌ از آبادی‌های‌ بزرگ‌ ناحیة باویل‌ رود و در کنار باویل‌، خسروشاه‌، میلان‌ و فسقندیس‌ نام‌ مى‌برد. در عالم‌ آرای‌ نادری‌ اسکو از نقاط آباد آذربایجان‌ معرفى‌ شده‌ است‌. در جنبش‌ مشروطه‌، مردم‌ اسکو در کنار مردم‌ تبریز با قوای‌ دولتى‌ و قزاقان‌ روس‌ به‌ مبارزه‌ برخاستند.

موقعیت جغرافیایی

شهرستان اسکو با وسعت 1763 كیلومتر مربع (3.9 درصد مساحت استان) در 30 كیلومتری تبریز واقع شده است و ارتفاع آن از سطح
دریا 1450 متر می باشد. این شهرستان از سمت شمال با شهرستان شبستر، از سمت شرق با شهرستان تبریز، از سمت غرب با دریاچه ارومیه و از سمت جنوب با شهرستان آذرشهر هم‌مرز است.

تقسیمات کشوری

طبق آخرین تقسیمات کشوری شهرستان اسکو دارای دو بخش به نام‌های مرکزی (شامل دهستان‌های گنبر، باویل و سهند) و ایلخچی(شامل دهستان‌های شورکات جنوبی و جزیره)، سه نقطه شهری به نام‌های اسکو، سهند و ایلخچی و 49 آبادی می‌باشد.

جمعیت

براساس نتایج سرشماری عمومی نفوس و مسكن در سال 1390، جمعیت شهرستان اسکو در حدود 98988 نفر (2.7 درصد جمعیت استان) و جمعیت مرکز این شهرستان 16983 نفر برآورد شده است. جمعیت شهری این شهرستان 56918 نفر و جمعیت روستایی آن 42070 نفر و تعداد خانوار آن 30109 خانوار است.

اقلیم و آب و هوا

اسكو منطقه اي ييلاقي با تپه ماهورهايي از بقاياي آتشفشانهاي سهند در دورانهاي پيشين مي باشد. كنارهاي درياچه اروميه در غرب مسطح و جلگه اي و هرقدر از غرب به شرق پيش رويم ارتفاع زمين بيشتر شده تا به قله هاي سهند كه پيوسته پوشيده از برف مي باشد مي رسيم. بنابراين اسكو به مناسبت واقع شدن در مسير كوهپايه هاي سهند و برودت آن از يكطرف و بخارات و رطوبت درياچه اروميه از سوي ديگر داراي يكنوع آب و هواي ملايم و مرطوب مي باشد. اگر بخش مركزي شهرستان اسكو را مبداء قرار دهيم هر قدر بطرف مغرب (درياچه اروميه) پيش رويم زمين سرازير و هوا گرمتر و هر قدر بطرف مشرق كوههاي سهند رويم زمين سربالايي و هوا خنكتر و سردتر مي‌گردد. كوهستان سهند پس از سبلان يكي از بزرگترين و مهمترين برجستگيهاي آذربايجان شرقي و از معروفترين كوههاي آتشفشاني خاموش ايران است كه در 50 كيلومتري جنوب تبريز قرار دارد و سلطان داغي در شمال كوهستان سهند و در بخش مركزي شهرستان اسكو واقع شده است. اين كوه بعد از قله جام داغي سهند و در بخش مركزي شهرستان اسكو واقع شده است. اين شهر به مانند ساير شهرهاي آذربايجان داراي تابستان كوتاه و ملايم و زمستانهاي سرد و طولاني مي باشد. بارندگي آن بيشتر در فصول سرد سال بوده و تابستانهاي آن خشك و گاهي با بارندگيهاي رگباري مي باشد.

وضعیت اقتصادی

اسکو یکی از زرخیزترین و مهم ترین مناطق کشاورزی و دامپروری و صنعتی آذربایجان است. برگه ی زرد آلو و بادام و گردو و سایر ارقام صادراتی بخش اسکو از ممتاز ترین نوع آنهاست و سالیانه مقدار زیادی به عنوان صادرات به کشور های خارج حمل می شود و علاوه بر آن انواع و اقسام غلات و میوه جات و سیب زمینی و پیاز و انواع خشکبار و عسل و لبنیات در منطقه اسکو به دست می آید که علاوه بر تامین نیاز مورد مصرفی مردم آنجا مقدار زیادی نیز به شهر تبریز و سایر شهرستان های ایران وحتی خارج منتقل می شود. در قسمت صنعت نیز بخش اسکو از پیشرفته ترین مناطق آذربایجان است وصنایع تولید انواع پارچه و پتو و پوشاک و محصولات ابریشمی و پارچه های حریر و به خصوص کلاقه ای آنجا در ایران کم نظیر و شهرت جهانی دارد و قسمتی از صادرات این بخش را به داخل و خارج کشور تشکیل می دهد.
وجود تولیدات متنوع زراعی و باغی به ویژه زیره، بادام، گردو، گل سرخ محمدی و وجود منابع آبی نسبتاً مناسب، پتانسیل خوبی را برای توسعه صنایع تبدیلی، کشاورزی، دامپروری، آبزی پروری و همچنین گردشگری برای این شهرستان ایجاد کرده است.

نقاط تاریخی و دیدنی

روستای کندوان: در 18 کیلومتری جنوب اسکو در دامنه سرسبز سلطان داغی و در 50 کیلومتری جنوب غربی تبریز واقع شده است. آنچه به کندوان هویت باستانی داده وجود 117 خانوار و منزل مسکونی در درون توده‌های مخروطی و هرمی شکل صخره ای که روستاییان کندوان داخل این توده ها برای خود خانه مسکونی، آغل، انبار، کارگاه ایجاد کرده اند. وجه تسمیه کندوان به خاطر خانه های کندوئی شکلی می باشد که در دل صخره های کرانی کله قندی شکل تعبیه شده است و از خصوصیات این خانه هاست که هوای داخل آن در زمستان گرم و مطبوع و در تابستان خنک می باشد. درباره اوضاع معماری سنتی کندوان تعدادی از محققان و جغرافی دانان اعتقاد دارند که کندوان در ایران نظیری ندارد و نوع معماری آن از نوع معماری صخره ای است و چنین تعریف می کنند که معماری صخره ای، از نظر بازسازی بسیار پراهمیت تر از معماری معمولی است. وجود آب معدنی گوارا، خانه های صخره ای و مخروطی منحصر به فرد، دره سرسبز و خرم، آب و هوای بسیار مطبوع کوهستانی و وجود لبنیات مرغول و دلپذیر و عسل طبیعی از دیرباز روستای کندوان را مود توجه علاقمندان قرار داده است و محیط آرام بخش و سکونت شبانگاهی روستا توام با نسیم دلپذیری که از سهند زیبا می وزد.

بقعه امامزاده اسکو (واقع بر روی تپه‌ای در جنوب اسکو و مشرف به شهر)، روستای عنصرود (دارای طبیعت جذاب و سرسبز و چشمه های آب معدنی)، مقبره پیرحیدر (واقع در محله سوسیان)، مزار الله بنده سی (واقع بر فراز تپه ای بلند در جنوب شرقی اسکو)، مسجد پایتخت، مسجد جامع اسکو از دیگر نقاط دیدنی شهرستان اسکو می‌باشد.